Çin’in kuzeybatı kısmında uzanan ve neredeyse Çin uygarlığının simgesi haline gelen Çin Seddi, insan eliyle yapılmış dünyanın en büyük savunma duvarı olarak kabul ediliyor. 21 bin 196 km uzunluğu ile artık gezginler için büyüleyici bir turistik ürün. Ancak hemen şunu da belirtelim, 2012 yılında Çin Seddi’nin daha önce 8.850 km olarak açıklanan resmi uzunluğu devlet tarafından yapılan son ölçümler sonrası 21 bin 196 kilometreye çıkarılarak 3 kat uzatıldı. UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası Listesi‘ne giren ve Dünyanın 7 harikasından biri olan Çin Seddi’nin yüksekliği 4 metre ile 10 metre arasında değişirken geniş yeri ise 9.1 metredir. Taban kalınlığı 7 metre ve üst kalınlığı 6 metredir. Yükseklik ve genişliği yerine göre değişmektedir. Yapımında tuğla kullanılsa da yapının bazı bölümlerinde sağlıksız malzemeler olduğu gözden kaçırılmamalıdır. En yüksek nokta Çin’in başkenti Pekin taraflarında yer alan Heita Dağı üzerinde bulunmaktadır. Bazı kaynaklara güre duvarın yüzde 8 kadarının orijinal haliyle günümüze kadar geldiği belirtilmektedir. Hemen Çinliler bu kadar uzun sur ve duvarları neden ördüler diye sorabilirsiniz. O zaman detaylara bakalım…

Çin Seddi neden yapıldı?

Çin Seddi’nin Çin’i ilk yöneten Qin Hanedanlığı imparatoru Qin Şhi Huang tarafından M.Ö. III. yüzyılda(M.Ö. 220) sınırlarını Moğol ve Hun saldırıları ve Avrasya bozkırlarındaki barbar göçebelerden gelen saldırılara karşı korumak amacıyla inşaa edildiği resmi kaynaklarda geçmektedir. Çin Seddi’nin bilinen ve en iyi korunmuş hattı Ming Hanedanlığı döneminde 14. ve 17. yüzyıllarda inşa edilmiş.Çin Seddi’nin yapımı için 1 milyon insanın çalıştığı söyleniyor ancak bu rakamların ne kadarı doğru biz de kestiremiyoruz. Bazı yabancı kaynaklarda inşaatı ünlü Çin Generali Meng Tian’ın yönettiği asker ve hükümlülerin işçi olarak kullandığı belirtilir. Yapımında çoğunlukla taş kullanılan Çin Seddi, Ming Hanedanlığı döneminde Pekin’in kuzeyindeki Badaling Bölgesi de dahil olmak üzere bazı stratejik alanlar maksimum güvenlik için üst üste bindirilerek restore edilmiş. İçeriden dışarı çıkışı zorlaştırarak hem gümrük ticareti hem de kaçışları önleyen bir fayda tarafının olduğu da tarih kitaplarında yazılmaktadır. Çin Seddi’ni aslında büyük çizgilerle çizilmiş bir ülke sınırı olarak da görmek mümkün. Bazı tarihçiler tek yapılma amacının aşılamaz duvarlar yaparak kuzeyden gelen Türk akınlarını önlemek olduğunu söylerler. Çin Seddi, işgalcilerin Çin’e girmesini hiçbir zaman etkili bir şekilde engelleyemese de, Çin medeniyetinin dayanıklılığının güçlü bir simgesi olarak uzun yıllar işlev görmüştür.

Çin Seddi’nin uzunluğu ne kadar?

Çin Seddi’nin inşaasında Ming Hanedanlığı döneminin önemli olduğunu yeniden belirtmeliyiz. Çünkü bu döneme denk gelen 15. Yüzyılda bir Moğol şehri olan Pekin 1421 yılında Çin’in başkenti haline geldi. Ming döneminde Çin’in büyük gelişme gösterdiğini söyleyebiliriz. Bu dönemde köprü ve saraylar, tapınaklar inşa edilirken Çin Seddi’nin hat boyu da bu dönemde genişleme gösterdi. Ming döneminde Çin Seddi’nin restoraston ve yeniden inşaası 1474 yılında başladı. Bu büyük duvarın yapımında Ming yöneticilerinin savunma odaklı bir tutum sergiledikleri Çin Seddi tadilat ve restorasyonlarında, genişletme ve tasarım projelerinde bu savunmacı bakış açına bağlı bir stratejiyi anahtar kabul ettikleri biliniyor. Ming döneminden (1368-1644) sonra bu defansif bakış açısı ortadan kalktı.

Çin Seddi’nden bugüne kadar 43 bin 721 kalıntı bulundu. Kule, kale, bölme, özel oda, gözetleme yeri gibi kısımların yer aldığı Çin Seddi’nin uzunluğu 6.270 km olarak bilinse de sur, bariyer ve diğer eklentilerle beraber bu uzunluk 8.850 km uzunluğuna ulaşmaktadır.(Yukarıda da belirttiğimiz gibi Çin resmi organları bu uzunluğu 21.196.180 metre olarak revize etti.) Her 200 metrede bir kule veya kale ile karşılaşıyorsunuz. Belirli aralıklarla ve ihtiyaçlara göre konumlanan kuleler gözlem, konaklama, nöbet, bayrak asma ve haberleşme amaçlı kullanılmış. Tabii bu yapı savunma ve koruma gayesiyle inşaa edildiği için duvarın üstündeki yürüme yolunda atlı arabalar da giderken, duvarın üst kısmında okçular için siperlikler yer almaktaydı.

Çin Seddi’nin yapımında kaç kişi çalıştı?

Batı, uzun yıllar Çin Seddi’nin varlığını bilmiyormuş. 17. Yüzyılda Portekizli bir kaşif vasıtasıyla Avrupalılar Çin Seddi ile tanışma fırsatı bulmuş. Çin Seddi’nin 1650’li yılına kadar yapımının devam ettiği söyleniyor. Hatta yapımı sırasında ölen işçilerin mezarlarının da sur ve duvarların altında olduğu ileri sürülse de bazı araştırmalarda böyle bir bulguya rastlanmadığı görülmüştür. Savaşta esir düşenlerin de inşaat sürecinde çalıştığı da bazı kaynaklarda yer almıştır. Çin Seddi’nin yapımında yaklaşık 9 bin kişinin çalıştığı ileri sürülmektedir.

Çin mitolojisinin önemli kahramanlarından ejderhanın bıraktığı izler takip edilerek duvarların örüldüğü de efsaneler arasında yer alır. Bir dönem “Dünyanın Ejderhası” olarak adlandırılan bu uzun hat 19. Yüzyılda İngilizce adıyla “Great Wall of China” yani Çin Seddi olarak adlandırılır olmuş. Mucit yönleri ile bilinen Çinliler duvarın yapımı sırasında el arabasını bulmuşlar. Pek çok savaş geçiren bu surlar en son 1938 yılındaki Çin-Japon savaşına tanıklık etmiştir.

Çin Seddi’nin hangi bölümleri ziyaret edilmeli?

Turizme kazandırılan Çin Seddi’nin istediğiniz her yerini gezmenize Çinli yetkililer izin vermiyor. Bugün için ziyarete açılan 3 kapısı bulunuyor. Bunlar Simatai, MuTianyu ve Badaling. Badaling bölümü en çok ziyaretçi çeken bölüm. Yoğun sezonda buranın günlük ziyaretçisi 70 binleri buluyor. Pekin’den gün içinde Çin Seddi için pek çok tur düzenleniyor. Şehir merkezinden yaklaşık 1-1.5 saatlik bir yolculuk ile Çin Seddi’ne ulaşmak mümkün. Özellikle resmi günlerde ve hafta sonu çok kalabalık olduğu söyleniyor. Her ören yerinde olduğu gibi Çin Seddi’nin civarında da alışveriş yapabileceğiniz dükkanlar, cafe ve yöresel sergi alanları yer alıyor. Bu 3 kapıdan birini tercih ederek gezinize başlayabilirsiniz. Bahar ayları Çin Seddi için en güzel aylar olarak kabul ediliyor. Çin Seddi’ni yılda yaklaşık 10 milyon kişi ziyaret ediyor. Bugüne kadar 300’ün üzerinde devlet başkanı da Çin Seddi’ni ziyaret etmiş.Bazı seyahat uzmanları bu büyük, manzaralı, dağlık ve uzun yapının popüler bölümlerindeki kalabalığı önlemek için Pekin’de Çin Seddi’ne yakın bir yerde kalmanızı ve erken kalkmanızı öneriyorlar.

Çin Seddi’ni korumak için neler yapılıyor?

Çin Seddi bugün büyük Çin İmparatorluğu’nun en büyük simgesi konumundadır. 18. ve 20. yüzyıllarda Batı’ya karşı bir psikolojik bariyer olarak da kullanılmıştır. Çin’i anlatan pek çok içerikte ülkenin temel sembollerinden biri haline gelmiştir. Çin Seddi’nin derin tarihsel kimliği onu hakkında en çok merak edilen ve konuşulan figürlerden biri haline getirdi. Doğal erozyon ve insanların yaptığı tahribatlar sonucu Ming dönemi yapılan yaklaşık 2 bin kilometrelik alanın ortadan kaybolduğu ve devletin yenileme çalışmalarına devam ettiğini de ayrıca belirtmeliyiz. Çin devleti Çin Seddi’ni korumak için önlemler almaya devam ediyor. Öyle ki Çin Seddi’ni koruyucu yasalar çıkarıldı. Koruma ve bakım için fonlar oluşturuldu. Bireysel koruma için de bilinçlendirme ve eğitim çalışmaları yapıldı. Duvar yamaçlarını korumak için bitki örtüsü ile donatıldığı da biliniyor. Duvarın yıpranmaması için çöp ve işe yaramaz eşyalar dışında grafitiye de izin verilmiyor. Turistler ve yerel halkın hatıra amaçlı eve götürmek için tuğla çekmeleri nedeniyle oluşan zarar yasalarla ciddi suçlar kapsamına alınmış. Yani Çin Seddi’nden bir parça taş aldım eve götürüyorum olayına sakın ama sakın girmeyin. Bu illegal hareket nedeniyle büyük ceza alabilirsiniz.Ama Çin Seddi’ni görme hayaliniz varsa da bunu ertelemeyin. 2.300 yıllık geçmişi olan bu yapıyı mutlaka görün. Çin Başkanı Mao’nun o ünlü sözünü  buraya bırakarak sözlerimizi bitirelim: Çin Seddi’ne ulaşana kadar kahraman değilsiniz.

Çin Seddi’ne gidecekler için kısa bilgiler:

• Ziyaret için size en uygun bölümü seçin. Yukarıdaki yazımızda bu detaylar bulunmaktadır.
• Çin Seddi’ne gitmeden önce hava durumunu kontrol edin. Kötü bir havada gitmeyi tercih etmeyin.
• Daha çok bahar aylarının güzel havalarını tercih edin. Yazın çok sıcak ve kalabalık olabilir. Kışın ise daha az kalabalık olsa da son derece soğuk olacaktır.
• Bu büyük tarihi mimariyi, manzarayı görebilmek için duvar üzerinde mutlaka yürüyüş yapın. Ancak civarında kamp yapmak tehlikeli olabilir. Ayrıca yakın bir noktada kamp yapılmasına izin verilmemektedir.
• Çin Seddi üzerinde uzun bir yürüyüş yapmayı planlıyorsanız mutlaka yanınıza yiyecek bir şeyler ve su alın. Hat boyunca yiyecek-içecek ve su satan dükkanlar yok. Restoran ve marketler aşağıdaki vadide yer alıyor.
• Uzun bir yürüyüş planlıyorsanız, yürüyüş ayakkabınızı veya botlarınızı kullanın. Güneş kremi sürmeyi, güneş gözlüğü, yağmurluk, şapka gibi giysiler almayı unutmayın.
• Eğer Badaling veya Mutianyu kapısından girecekseniz ve yanınızda çocuklar varsa duvardan inmek için kızakları kullanabilirsiniz.
• Şayet hareket etme sorununuz varsa Çin Seddi’ninBadaling, Juyongguan veya Mutianyu bölümlerini tercih edin. Buralarda tekerlekli sandalye hizmeti veriliyor. Badaling ve Mutianyu’da engelli dostu teleferikler var.
• Çin Seddi’nde yapacağınız yürüyüşlerde kaymalara, merdivenlerdeki eski basamaklara ve taşlara dikkat edin. Şayet yazın gidiyorsanız ayak parmaklarınızı dışarıda bırakan ayakkabılar giymeyin.
• Büyük duvara çıkmadan önce mutlaka tuvalet ihtiyacınızı karşılayın. Mümkünse yanınızda tuvalet kağıdı getirin.
• Mutlaka bir rehber veya arkadaş grubu ile seyahat edin!
• Fotoğraf çekmeden önce durduğunuz yerin sağlam olmasına dikkat edin. Gevşemiz taş ve kayalaa, tuğlalara dikkat edin.
• Çin’in resmi tatil günlerinde ve haftasonlarında mümkünse gitmeyin. Özellikle Badaling kapısı kalabalık olmaktadır.
• Çöpünüzü dağlarda veya duvar üzerinde bırakmayın ki sizden sonra gelen gezginler de bu manzaranın tadını çıkarabilsin.
• Gözetleme kulesi pencerelerine tırmanmaya çalışmayın!
• Özellikle aşağıya doğru inerken çok hızlı yürümeyin veya koşmayın.